'Tussen weckflessen en granaten': Een Budel‑Dorpleinse vluchtte zo naar de bevrijding

We zaten in de kelder. Even was het buiten stil. Toen begon het fluiten weer. Mijn vader legde uit: een Engelse granaat. Even later kwam de knal. Een voltreffer op de kerktoren. De moffen hadden er een uitkijkpost. Dat dachten de Tommies. Dus werd de kerktoren onder vuur genomen. We zaten heel bang dicht tegen elkaar, tussen de weckflessen en de pekelkuip. En daar kwam er weer een.

Fiep… bam! Mijn vader praatte fluisterend met mijn moeder. “Niet smiespelen, dat mogen wij ook niet”, riep mijn oudste zus. Na een tijdje zwegen mijn ouders. Mijn vader stond handenwringend op. “We gaan hier weg”, zei hij. “We wonen zo dicht bij de kerk. De kans is groot dat ons huis getroffen wordt door een granaat. Mam en ik maken de nodige dingen klaar om mee te nemen. Over een goed half uur vertrekken we.”

Je hoorde de spanning in zijn stem. Bang waren we allemaal. Mijn vader was geen held. Mijn een na oudste zus ging een keer op de fiets melk halen bij de boer. Al de tijd dat ze weg was, stond hij buiten te kijken. “Waar blijft ze toch? Als er maar niks gebeurd is.”

We vluchtten naar Weert. Het was september 1944. Nederweert lag onder vuur. Het kanaal vormde een verdedigingslinie. Die moest veroverd worden. De Tommies keken niet op een granaat meer of minder. De hele dag regende het granaten op de kerk.

Met z’n achten waren we. Mijn jongste broer lag in de kinderwagen, ruim twee weken oud. We verlieten het huis door de achterdeur. Snel deed mijn vader de deur op slot. We namen het zandpad door de velden. Het koren was al gemaaid.

Het lopen ging moeizaam door het losse zand. Vooral voor mijn moeder. Ze was net uit het kraambed. Ze kreeg hulp van mijn tweede zus. De kleintjes renden soms een stuk vooruit. De ernst van de situatie drong nauwelijks tot ze door. Het dorp en de kerk werden alsmaar kleiner. Het geluid van de granaten klonk zachter. Nog een keer keken we verdrietig om. Wanneer zouden we weer terugkomen?

Na een uur moesten we stoppen. Bij de boerderij van Tirium mochten we in de keuken uitrusten. We kregen wat te drinken. En we mochten een boterham eten. De volwassenen bespraken de toestand. Wanneer zouden de bevrijders komen?

We trokken verder. Een barre tocht werd het, vol angst. Af en toe kwam er een vliegtuig over. Dat landde een eindje verderop. Via Laar bereikten we de rand van de Weert. Hushoven was onze bestemming.

Met veel warmte werden we ondergebracht in het huis van de smid. De smidse was net een toverhuis voor de kinderen. Er werd vuur gemaakt. Achter in de tuin onder de kerseboom stond een Engelse carrier. We kregen chocolade van de soldaten. Vier weken zouden we er blijven. Intussen was Nederweert bevrijd. We waren blij dat we weer naar huis konden. In die tussentijd waren alle weckflessen uit de kelder verdwenen.

Gelukkig is Budel-Dorplein deze ellende bespaard gebleven. Hier hebben zich andere drama’s afgespeeld. Maar twee grote gezinnen in één huis. Dat was in Budel-Dorplein in het begin heel normaal. De arbeiderswoningen, carrés Muhousiens, waren rond 1900 klaar. Vier onder een kap, de ruggen tegen elkaar. In elk huis woonden twee gezinnen. Dus per blok acht gezinnen. De vader werkte bij de zinkfabriek. Die zorgde overal voor. Een schakelaar kapot, een seintje naar de fabriek. Een monteur kwam het maken.

Dit soort verhalen over de zinkfabriek, over Budel-Dorplein en zijn vroegere bewoners vertellen de Cicerones (gidsen) tijdens hun rondleidingen.

Wil je ook een rondleiding door het historische Budel-Dorplein met deskundige uitleg? Kom dan zondag 25 mei om 14.00 uur naar gemeenschapshuis De Schakel aan de Sint Barbaraweg 1 in Budel-Dorplein. Enthousiaste cicerones staan klaar om je rond te leiden. Het kost 2 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar zijn gratis. Je hoeft je niet vooraf aan te melden. De rondleiding duurt twee tot twee en een half uur en gaat over goed begaanbare wegen. Het is rolstoel- en rollatorvriendelijk.

Wil je als familie, buurt of vereniging een rondleiding? Maak dan een afspraak met de coördinator Wim Cremers via telefoonnummer 0495-492598 of 0622961675. Je kunt ook mailen naar ciceronesdorplein@gmail.com.

Download de gratis app van Cranendonck24 en mis niets → Apple | Android