Ochtend op pad met Rob Adriaans: 'Mijn schapen, mijn honden en ik zijn niks veranderd'

“Kijk maar eens op Google, dan kom je van alles over mij tegen.” En inderdaad, over Rob Adriaans bestaan bijna geen geheimen meer als je een halfuurtje alle informatie tot je neemt die over het scherm schuift. Het gaat over schapen, koeien, lammetjes die al met Kerst geboren worden, zonnepanelen, Achel, schapenvachten en over een schaapskooi in Leende. Wil je als journalist méér weten over schapen in onze regio, dan kun je niks beter doen dan bij Rob in de auto springen en een ronde gaan maken langs de schapen en de koeien die hier in de Kempen rondtrekken.

Al sinds 1981 graast een kudde schapen bij de Achelse Kluis en in het gebied van het Leenderbos. Stichting Schaapskudde ‘Groote Heide’ zorgt voor de instandhouding en de uitbreiding van de heide met het Kempisch Heideschaap. De natuurbegrazing wordt uitgevoerd door de schapen van Rob Adriaans uit Eindhoven. Om 09.00 uur vertrekt hij met zijn witte terreinwagen vanaf de hoofdingang van de Kluis, samen met zijn border collie Anna op de achterbank. De herdersstok-met-schepje en wat gereedschap slingeren door de wagen, met achterop de nodige kannen met water. “Broeder Gaby is al tientallen jaren bestuurslid van de stichting die mij inzet om met de schapen te begrazen. Ook de Stichting Brabants Landschap en Natuurmonumenten en een aantal particulieren heeft met mij een contract om heidevelden en grasvelden met mijn schapen te beheren. En allemaal vragen ze maatwerk. Ik probeer daar zo veel mogelijk aan te voldoen.” Ruim drieëntwintig jaar werkt Rob nu met schapen. Hij is al de zesde generatie die met dit zoogdier door de regio trekt. Aanvankelijk met een kleine kudde, tegenwoordig met kuddes van 150, van 150, van 112 en van 350 schapen, waarmee hij zijn klanten bedient. “Je kunt het aantal schapen wel laten groeien en dus meer begrazen, maar in de winterdag moet je er óók voor kunnen zorgen, als ze binnen staan”, zegt Rob, die deze ochtend vaker spreekt over het managen van een bedrijf dan over het hoeden van schapen.

Autobaan
Als we over de zandpaden door de heide rijden en Anne ’n keer over mijn nek likt, legt Rob uit dat je op drie manieren met schapen kunt begrazen: binnen een bestaande afrastering, binnen een verplaatsbare afrastering en met een rondtrekkende kudde. “Kijk, hier zien we een corridor”, zegt hij, en doelt daarmee op een lange open strook in het heidegebied. “Dat is als een autobaan, waar insecten en reptielen gemakkelijk doorheen kunnen om zich te verplaatsen”. We arriveren bij de eerste kudde. Als we stoppen, beginnen de dieren meteen te blaten. “Ze willen graag naar een vers gebied, daarom laten ze zich horen”, zegt Rob, gehuld in bedrijfskleding van ‘schapenhouderij.nl’. De wollige dieren hebben soms een witte kop, soms een bruin-gevlekte en soms een zwarte. En het zijn er veel! Ze staan achter de draad en moeten morgen naar een ander stuk heide. Daarvoor zet Rob alvast een klok klaar: een apparaat dat stroom levert voor de schrikdraad. “Morgen komt mijn medewerkster, en die zet de schapen over, en hoedt de kudde dan verder”. Het is een apart gezicht; de beesten hebben in elk oor een plastic merk. Met aan de ene kant een elektronisch nummer en aan het andere oor een traditioneel nummer. Zo hebben de schapen altijd een ‘reservenummer’ als ze er één verliezen.

Broeder Gaby
Dan toeren we verder door de warme Leenderheide. “Op sommige plaatsen is de klokgentiaan aangetroffen, een bijzonder plantje. Op die plekken mag ik niet begrazen en kan de vergraste heide vrij zijn gang gaan. Want als je niks aan de heide doet, verandert het snel in een grasvlakte of een bos en verdwijnt de heide. Kijk, hier zijn we bij een stuk waar de heide prachtig aan het terugkomen is. Daar krijg ik nou kippenvel van”. Rob is blij dat zijn zakenrelaties, waaronder vijftien gemeenten, hem het werk gunnen. Zelfs in een grasland van een Oosterhouts klooster zijn de schapen van Adriaans te vinden om te begrazen. Via broeder Gaby kwam hij aan dit adres. “De Schotse Hooglander helpt hier in Leende óók mee om de kleine berkenplantjes kaal te vreten, om de heide op die manier meer licht en lucht te geven”. Hij duikt op zijn knieën en laat zien wat er gebeurt als het gras te veel kans krijgt om te groeien. “Door de grote hoeveelheid stikstof in de lucht krijgt het gras veel kans. Het schaap heeft liever gras dan heide en vreet het gras kort. Dan komt de heidestruik op. Ik zorg ervoor dat die heidestruik op zijn beurt het gras verdringt. Ik draai de natuur dus om. Zó moet het”, aldus Rob, die zeven dagen per week bezig is om alle kuddes in goede banen te leiden. “Soms wordt er op zaterdagavond of zondagmiddag gebeld dat er iets met ’n schaap is, dan moet je er wél naar toe.” Intussen is Anne uit de wagen gesprongen en dartelt lustig door de heide. Rob fluit ’n keer en onmiddellijk komt de hond terug. “Ik heb nog enkele collies meer, én een herdershond. Want vroeger was de herdershond bij de kuddes van het Kempisch Heideschaap, om de kudde te ‘keren’; te zorgen dat ze bij elkaar bleven op één plek. De collie daarentegen ‘drijft’, en stuurt de kudde kriskras over een stuk heide”.

Q-koorts
“We gaan nu enkele waterbakken vullen met een waterpomp”. De volgende halte heeft enkele grote waterbakken die permanent gevuld worden. Niet alleen voor de schapen, maar ook voor ándere dieren die hier vertoeven. Met een klein motorpompje komt het grondwater omhoog en in no time zijn de bakken vol. Kikkers zitten lekker in de zon te rusten, hagedissen zitten op de bodem van de bakken en een libelle scheert rakelings over het wateroppervlak om daarna op een boomtak uit te rusten. Diverse schapen hebben nog een plekje gevonden in de schaduw van een alleenstaande boom. We lopen naar een rondtrekkende kudde terwijl uitleg wordt gegeven over een kreupel schaap, het gecontroleerd lammeren bij Rob thuis en de kosten die het met zich meebrengt om bijvoorbeeld zevenhonderd schapen in te enten tegen Q-koorts, zoals één van de opdrachtgevers eist. “Dat is de tijd van tegenwoordig. Mijn schapen, mijn honden en ik zijn in al die jaren niet veranderd, maar de maatschappij wél. Vele instanties en geleerden, maar ook het publiek, praat mee over begrazen, over heideschapen, over diervriendelijke schapenhouderijen en wat al niet meer. Maar ja, ik moet wel met de tijd mee, om inkomsten te blijven genereren, want met zo veel schapen ben ik gewoon ondernemer”.

Gerard van Maasakkers
We houden halt bij een vleermuiskelder en kijken op een kaart welke locatie dit precies is. “Oh kijk, ik ga binnenkort naar de Pielis, waar één groot gebied in negen stukjes is verdeeld, en elk stukje vraagt van de eigenaar een ándere manier van begrazen; soms met 20 schapen, soms met 30, dan met een losse kudde, dan weer met hekwerken. Hier zóveel dagen, daar weer wat minder. We zijn hier trouwens bij de ‘Vetersberg’, zie ik”. Op weg naar de laatste halte gaat het in de cabine over de graswinning voor de winter. Daarvoor heeft Rob de nodige machines aan huis. Hij is bovendien betrokken bij velerlei evenementen als de Brabantse Dag in Heeze en bij de Gulbergen in Mierlo. Door alle contacten heeft Gerard van Maasakkers hem ook in het vizier gekregen en maakte hij een lied over Rob Adriaans en zijn ambacht: ‘Achter de schuur’. We stoppen even bij de immense schaapskooi, die verdwaald in het landschap staat. Er kunnen wel 250 schapen in, en er is ook een klein lokaaltje waar de herder kan overnachten. Dan toeren we naar de Achelse Kluis, waar afscheid wordt genomen.

Nee, Rob is niet iemand van de kinderboerderij of de zorgboerderij. Er moet wel geld verdiend worden. Terecht dat hij al enkele malen een prijs heeft gewonnen vanwege het succes waarmee hij als grootste schapenhouder zijn bedrijf runt. De prijs als beste agrarisch ondernemer is er daar één van.

Download de gratis app van Cranendonck24 en mis niets → Apple | Android