Gemeente Cranendonck bestaat officieel 25 jaar: dit is de geschiedenis

De gemeente Cranendonck mag dit jaar 25 kaarsjes uitblazen. Sinds 1 januari 1997 bestaat de gemeente onder deze naam en onder de huidige samenstelling. In dit artikel nemen we je mee door de geschiedenis van onze woonplaats.

Natuurlijk kennen we de plaatsen Budel, Maarheeze, Soerendonk, Gastel, Budel-Schoot en Budel-Dorplein al wat langer. Echter zou de streek pas in 1997 zijn naam Cranendonck wettelijk in gebruik nemen. De gemeente Cranendonck in de huidige vorm is ontstaan na het samengaan van de gemeenten Budel en Maarheeze op 1 januari 1997. Uit de geschiedenisboeken blijkt dat er al veel langer sprake is van een intensieve samenwerking.

Budel

Het domein Budel wordt het vroegst teruggevonden in de geschiedkundige documenten. Gesticht en geschonken aan de abdij van Luik om de begraafplaats te worden van de grootvader van Karel de Grote. Het behoorde tot het koningsgoed van de Pepiniden en Karolingen.

Maarheeze, Soerendonk en Gastel

Maarheeze wordt het eerst genoemd in 1223, wanneer het gebied in leen wordt gegeven aan de Heer van Heeze. Het gebied werd in 1242 geërfd door Engelbert van Horne. Vermoedelijk was hij het die tussen Maarheeze en Soerendonk een kasteel liet bouwen. Geïnspireerd op de natuurlijke omstandigheden ter plaatse (kraan: kraanvogel, donk: hoogte, heuvel) werd het kasteel Cranendonck genoemd.

Schepenbanken

In 1421 waren Maarheeze, Soerendonk, Gastel en Budel samen verenigd in twee ‘schepenbanken’, die verantwoordelijk waren voor zowel voor het bestuur als de rechtspraak. Een schepenbank was tijdens de middeleeuwen en het ancien régime de voorloper van de huidige schepencolleges in België en het college van burgemeester en wethouders in Nederland.

Kasteel Cranendonck

In de jaren daaropvolgend komt het kasteel, met het omliggende grondgebied, in handen van verschillende eigenaars, waaronder Anna van Egmond. Zij was de eerste vrouw van Willem van Oranje. Nog steeds behoort ‘Barones van Cranendonck’ tot een van de vele titels van prinses Beatrix. In 1673 is het kasteel door de Fransen verwoest. Meer over het kasteeltje lees je hier.

Ontstaan van gemeenten

In de Bataafs-Franse tijd met de Franse revolutie die daarop volgde (1795), veranderde er veel. Alle geloven werden gelijk voor de wet. Parochies werden samengevoegd en de schepenbanken werden vervangen door het instituut ‘gemeenten’. Naar aanleiding van deze ontwikkelingen volgde verschillende samenvoegingen en verzelfstandigingen van de dorpen. In 1938 werd de gemeente Maarheeze eigenaar van Landgoed Cranendonck. De villa die er in de loop der tijd was bijgebouwd werd het bestuurlijke centrum.

Vanaf 1 januari 1997 is de gemeente Cranendonck zoals ze nu is, een feit. Daar zijn natuurlijk ook Budel-Schoot en Budel-Dorplein direct onderdeel van geworden, de jongste kernen van onze gemeente. De kraanvogel in de gemeentevlag en de huisstijl van de gemeente Cranendonck herinneren aan de natuurlijke omstandigheden, zoals ze ooit waren. 

Download de gratis app van Cranendonck24 en mis niets → Apple | Android