Deze boerderij tekent het oude Maarheeze en de teutenhandel in Cranendonck

Deze voormalige boerderij aan de Kerkstraat in Maarheeze maakt deel uit van de groep historische gebouwen rond de kerk. De oude boerderijen en woonhuizen aan de Kerkstraat zijn, net als kerk, oude kerkhof, pastorie en voormalige klooster, beschermde monumenten. Dit stukje wordt wel eens ‘oud Maarheeze’ genoemd.

De topgevel van boerderij vertoont overeenkomsten met de gevel van Taverne ’t Hof. Ze worden vanwege hun omvang en fraaie gevels wel in verband gebracht met de 'teuten'. Dat waren inwoners uit onze dorpen die als ambulante handelaren, rondtrekkende kooplieden vanuit Budel, Maarheeze en omgeving zaken deden. De teutenhandel floreerde tussen de vijftiende en vroege twintigste eeuw. De teuten of ‘buitengaanders’ behoorden tot de meer kapitaalkrachtige inwoners van onze dorpen en belegden hun vermogen onder meer in ruime en fraaie behuizingen.

Via Heemkundekring De Baronie van Cranendonck

Deze boerderij is de enige van de drie veronderstelde teutenhuizen die exact te dateren is. Op de topgevel zijn de jaartalankers ‘1779’ te zien. De boerderij aan de Kerkstraat werd ingeschreven als Rijksmonument op 17 juli 1973.

Praets
Anders dan bij de andere genoemde woningen, is van de voormalige boerderij bekend dat daar inderdaad een teutenfamilie heeft gewoond. We kunnen daaruit echter niet concluderen dat het pand ook als teutenwoning is gebouwd. In de negentiende eeuw werd het huis bewoond door de familie Praats (vroeger Praets), een oorspronkelijk uit Overpelt afkomstige zaadteutenfamilie.

Het huis kende een heel mooi aangelegde tuin met paden, die bijeenkwamen op een kruispunt waar taxusbomen bij elkaar stonden. In 1893 trouwde Maria Catharina Praats met Augustinus Hubertus Biemans. Het echtpaar ging in het ouderlijk huis van Praats, het huis aan de Kerkstraat, wonen. Guus Biemans (1866-1944) zette hier zijn boerenbedrijf op, terwijl hij ook de bestaande herberg in het pand overnam. Hier was handboogschutterij ‘Roos in Bloei’ thuis. De zus van Guus, Nel Biemans, trouwde op dezelfde datum met de broer van Maria Catharina, Jac. Praats; het was dus ‘dubbel familie’.

Nieuwe familie
Dit echtpaar vestigde zich in het ‘Hof van Holland’, dat daarvoor op zijn beurt weer van Biemans was. Jac Praats en zijn vrouw bestierden vanaf toen samen deze oude pleisterplaats, het hotel-café aan het oude kruispunt in Maarheeze. Beide families wisselden dus eigenlijk van huis. Na Guus ging het huis nog een aantal keer over van vader op zoon. In 2001 ging de boerderij na meer dan een eeuw uit handen van de familie Biemans en kwam de familie Van Velzen er wonen.

Foto hieronder is uit 1937

Download de gratis app van Cranendonck24 en mis niets → Apple | Android