Coach en mediator Mariëtte van Wissen uit Heeze schrijft elke maand een column voor Punt24. Deze derde column van Mariëtte gaat over 'generatietrauma'.
Families kunnen generatie op generatie een trauma doorgeven. Zo’n trauma kan zijn ontstaan door onverwerkte of onbesproken gebeurtenissen door bijvoorbeeld oorlog, misbruik, mishandeling, verwaarlozing, verlies, of rouw. Soms zegt iemand: ‘En nu stopt het. Dit ga ik niet doorgeven aan míjn kinderen’.
Mariëtte van Wissen heeft een coachingpraktijk in Heeze. Ze helpt cliënten die vastgelopen zijn. Daarnaast is zij relatietherapeut en professioneel mediator voor zakelijke conflicten en ruzies in families.
Mariëtte is ook EMDR-therapeut (traumaverwerking) en extern vertrouwenspersoon.
Elke maand schrijft zij op Punt24 over een onderwerp dat met haar coachwerk te maken heeft.
De praktijk van Mariëtte is gevestigd aan De Boelakkers 4 in Heeze (op bedrijventerrein De Poortmannen).
‘Ik wil mijn kinderen beter opvoeden dan mijn moeder heeft gedaan’. Dan wordt de vrouw stil en zegt zachtjes: ‘Maar ik weet echt niet hoe…’
Deze cliënte, moeder van twee jonge kinderen, zit letterlijk met haar hoofd in haar handen aan de tafel in mijn praktijkruimte. De vrouw is getraumatiseerd door een jeugd met een alcoholische, nerveuze en chagrijnige moeder en een vader die zich volledig onttrok aan het gezinsleven, of wat daar nog van over was. Over, of met de laveloze moeder werd nooit gesproken. Die lag meestal op bed met de gordijnen dicht…
Mijn cliënte kreeg nooit een complimentje, er werd haar nooit iets gevraagd, haar ouders kwamen niet naar ouderavonden en ze mocht geen vriendinnetjes meenemen naar huis (daar had ze overigens ook niet zo’n behoefte aan). En niemand van de leraren op de basisschool vroeg haar ooit iets over de thuissituatie, terwijl er periodes waren dat ze er onverzorgd uitzag en uitgeput was.
En wat veel jonge kinderen gaan doen voor wie niet gezorgd wordt: ze gaan voor hun ouders zorgen. Dat is de omgekeerde wereld maar zo deed ook mijn cliënte. Ze ging vanaf haar achtste haar moeder verzorgen, waste de ondergekotste lakens uit, kookte voor haar vader en jongere zus, en smeerde boterhammen voor haar zusje en vader om mee te nemen naar school en werk. Er is een woord voor als een kind de ouderrol op zich neemt: dat heet parentificatie.
Vaak worden trauma’s generatie op generatie doorgegeven; het zit als het ware in het DNA van een familie. Een trauma dat doorgegeven wordt, kan bijvoorbeeld met de oorlog te maken hebben, met misbruik, mishandeling, onverwerkte rouw of met een andere, heel ingrijpende gebeurtenis…
De oma van mijn cliënte had ook een drankprobleem, evenals enkele ooms en tantes en nichten en neven. De Britse psychotherapeut Julia Samuel doet onderzoek naar ‘generatietrauma’ en zegt daarover: ‘Gedrag dat voort kan komen uit trauma is onvoorspelbaarheid, drift, ineens ontploffen, juist heel stil worden en je afsluiten, of steeds maar bezig willen blijven. Dat zijn overlevingsmechanismen. Daarmee kunnen we dealen met onze trauma’s en met extreem ingrijpende gebeurtenissen.’
Veel van mijn cliënten zijn degenen in de familie die zeggen: ‘En nú stopt het met deze familie-ellende die generatie op generatie doorgaat’. Maar vervolgens volgt de vraag: #hoe-dan?! De jonge moeder, mijn cliënte, wil het ook stoppen. Ze wil een gezonde en sterke voorbeeldmoeder zijn. Ze heeft zelf bewust nooit gedronken maar ze kan regelmatig ontploffen, vertoont onvoorspelbaar gedrag, is vaak depressief en heeft weinig sociale contacten omdat ze het moeilijk vindt om met mensen om te gaan. ‘Want hoe moet je gezellig zijn, hoe doe je dat?’, vraagt ze mij. Aardige mensen vertrouwt ze sowieso niet snel.
In haar geval kiezen we voor hypnose. Ze gaat in regressie terug naar het achtjarig kind dat ze ooit was. Ze omarmt als de volwassen vrouw die ze nu is, haar jongere versie in de keuken waar ze aardappels schilt. Ze houden elkaar innig vast.
Ik vraag mijn cliënt wat ze aan dat meisje wil vertellen… Ze vertelt haar jongere versie dat alles goedkomt en dat het later beter wordt. Dat ze een goede moeder wordt die liefde kan geven aan haar kinderen. Ze vertelt dat het leven de moeite waard is, dat er later van haar gehouden zal worden.
Dit zijn altijd enorm intensieve en emotionele sessies. Maar oh zo inzichtgevend en sterkmakend.
De liefde naar haar man, haar kinderen en vooral naar zichzelf kan weer stromen. Ze heeft gerepareerd wat ze onder ogen zag, zou Samuel zeggen.
Download de gratis app van Cranendonck24 en mis niets → Apple | Android