Ode aan de valk op de Groote Heide
Rond 1600 waren Valkenswaard, Leende en Leenderstrijp de woonplaatsen van vele bekende valkeniers. De edelen gebruikten valken destijds voor de jacht, vooral de slechtvalk. Deze vorm van jacht werd als sport beoefend. Valkeniers richtten de jachtvogels niet alleen af, maar leverden en verzorgden de valken aan prinsenhoven door heel Europa. Dat er op de heidevelden van Valkenswaard en Leende zo’n merkwaardige bedrijfstak kon ontstaan had te maken met de trekroute van de valken en het vrije jachtrecht: de inwoners hadden het recht om ‘kleine’ jacht uit te oefenen – het grotere wild was voor de heer.
Verckensweerd
Op de Groote Heide werden minstens vanaf de 16e eeuw valken gevangen. Valkenswaard (dat vroeger Weerd of naar de varkensmarkt daar ook wel Verckensweerd heette) heeft de naam gekregen als valkenvangerscentrum. De valkenvangst gebeurde alleen in de herfst, omdat dan de trektijd van de valk is. In de winter werden de gevangen valken dan afgericht om op reigers, patrijzen, kraaien en eksters te jagen. De valkenvangstplaats werd een legge genoemd en bestond uit een ingegraven plaggenhut, twee heuveltjes en drie palen. Voor de dakconstructie van de hut werd een karrenwiel gebruikt en het geheel werd bedekt met heideplaggen. De hut werd door de valkeniers de tobhut genoemd. De laatste valkenvangst op de Groote Heide vond plaats in 1928.
Hutje op de hei
Staatsbosbeheer heeft afgelopen jaar het ‘hutje op de hei’ hersteld met hout uit eigen bos. Nabij staat een informatiepaneel met uitleg over de valkerij en de geschiedenis. De heer Hoevenaars uit Valkenswaard heeft aan Staatsbosbeheer een uit hout gesneden valk aangeboden die de sier maakt op het ‘hutje op de hei’. Volgens boswachter Erik Schram kun je ook nu nog slechtvalken zien in het Leenderbos en op de Groote heide. In de top van een boom of vliegend over de vennen op zoek naar vliegend wild. Daar heb je de beste kans een slechtvalk te zien en als je heel veel geluk hebt kun je zelfs een duikvlucht van een slechtvalk meemaken die zich op zijn prooi stort.
Download de gratis app van Cranendonck24 en mis niets → Apple | Android
