Rondleiding over azc in Budel: dit zijn we te weten gekomen
Op uitnodiging van de Cranendonckse VVD-fractie kwam Tweede Kamerlid Ruben Brekelmans woensdagmiddag naar Budel. Hier liet hij zich informeren over de situatie rondom het azc. Hij was benieuwd naar de staat van het azc-terrein, de ervaringen van ondernemers en inwoners, maar voornamelijk wilde hij informeren hoe zijn lokale fractieleden worstelen met de kwestie. Cranendonck24 loopt met hem mee.
Het bezoek begint in Budel. Raadsleden Jordy Drieman en Willem Swinkels lopen mee. Riks de Jong, die als ondernemer uit Budel werd bezocht, sprak als bestuurslid van de Budelse Ondernemersvereniging namens zijn collega's en maakte duidelijk dat het voor hem zeer belangrijk is dat inwoners en gemeenteraadsleden kunnen meedenken over de toekomst van het asielzoekerscentrum. Zeker nu het veiligheidsgevoel gestaag afneemt is het belangrijk dat de poort in juli 2024 op slot gaat, maar toch houdt men nog altijd de deur op een kier. Wat voorop staat is dat men lastig de lijn weet te vinden om de 'goede' welkom te heten en de 'slechte' de deur te wijzen. De Jong: “Ondernemers maken zich zorgen of het ondernemerschap in Cranendonck nog toekomst heeft met de aanwezigheid van het azc. Er wordt gevreesd dat er geen groei meer zal zijn als ondernemers voor de keuze komen te staan waar hun zaak te vestigen, in Budel, Maarheeze of toch elders op grotere afstand van het azc.”
Nu de pinautomaten recent veelal verdwenen zijn, wordt de negatieve impact van het azc pijnlijk duidelijk en dat speelt natuurlijk ook bij de ondernemers. Nu de overlast van het azc steeds meer punt van gesprek is tijdens feestjes, mengen oude en nieuwe incidenten zich elkaar waardoor het draagvlak in fors tempo afbrokkelt en de tendens steeds negatiever wordt. Ondanks dat volgt toch de suggestie dat we constructief zullen moeten kijken naar het asielprobleem en wellicht kan er in de toekomst toch geëxperimenteerd worden door steeds met kleine aantallen vluchtelingen de grens op te zoeken tot wat haalbaar is voor Cranendonck.
Al is er ook kritiek te horen over het COA als samenwerkingspartner. Het is een zeer gesloten en ontoegankelijk orgaan dat weinig transparantie biedt en een geheel eigen visie heeft.
'Zorgen worden serieus genomen'
Brekelmans voegt daaraan toe dat hij het gevoel van starheid bij het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) met de omwonenden en ondernemers deelt. Dat het COA geen aanbesteding doet aan lokale bedrijven, bijvoorbeeld bij het plaatsen van vele kilometers hekwerk rondom het terrein, steekt bij de VVD-fractie. Ook de desinteresse en ontbrekende medewerking vanuit het COA voor het faciliteren van een bank en pakkettenservice steekt bij De Jong. Pakketten werden structureel geweigerd aan de poort op de Randweg Oost 32, waarna de vluchtelingen zich bij het pick-up point bij De Jong meldde en hij zag dat er structureel waardevolle goederen voor de dag kwamen. Dat we dicht bij de grens wonen komt ook het fenomeen mensenhandel niet ten goede. Regelmatig staan er voertuigen met buitenlandse kentekens aan de poort van het azc. Dat de stroom vluchtelingen voorlopig niet minder zal worden, is hem tijdens een recent bezoek aan de Turks-Iraanse grens wel duidelijk geworden Maar hoe gaan we met dit probleem om?
“De zorgen van de Cranendonckse inwoners en het overlastprobleem zijn inmiddels, mede door de werkbezoeken en de input die door jullie is geleverd, zeer duidelijk aangekomen bij zowel staatssecretaris Eric van der Burg als de Tweede Kamer”, vertelt Brekelmans. “Die zorgen worden uiterst serieus genomen. De staatssecretaris doet zijn uiterste best om de opdrachten waarmee wij hem als Tweede Kamer belasten, zo goed als mogelijk uit te voeren.”
Infrastructuur opnieuw opbouwen
Daarnaast is er door Harm van Leuken een petitie met ruim 2000 handtekeningen aangeboden aan Brekelmans, om de zorgen van inwoners over te brengen. Brekelmans geeft aan dankbaar te zijn voor het ontvangen van de petitie en heeft toegezegd er zeker naar te zullen kijken. Op de suggestie van Van Leuken dat de overgrote meerderheid van de inwoners toe is aan rust door middel van sluiting van het azc op 1 juli 2024, geeft de VVD aan dat het al als een geste moet worden gezien vanuit de politiek dat het COA en Ankie Broekers-Knol (destijds staatssecretaris Asiel) eind vorig jaar de lopende bestemmingsplan aanvraag om te komen tot een grootschalig duurzaam azc hebben ingetrokken wegens het ontbreken aan draagvlak. De VVD-fractie is van mening dat de huidige infrastructuur van het azc-terrein behouden en verbeterd moet worden voor een mogelijk te vestigen azc in de toekomst. Dit om te voorkomen dat er te zijner tijd enorme kosten moeten worden gemaakt om de infrastructuur opnieuw op te bouwen, mocht er na 2024 een pauze worden ingelast voor herontwikkeling van het defensieterrein. Daarnaast zou de werkgelegenheid die het COA momenteel te bieden heeft moeten worden behouden, wat ook weer een positief effect zou moeten hebben op het ondernemerschap in Cranendonck.
Transparantie
Op het terrein van het asielzoekerscentrum in Budel gaat de VVD-Fractie in gesprek met Bert Scholtes. Hij is door het COA als omgevingsmanager aangesteld om de relatie met de omgeving naar een hoger level te tillen. Ook sluit de senior-ondersteuner van de centrale opvanglocatie (COL) aan bij het gesprek. Zij werkt al langere tijd op het azc. De VVD geeft aan dat de Cranendonckse inwoners transparanter moeten worden voorzien van info en dat het COA daarin tekortschiet. Daarin is verbetering beloofd.
Op de vraag of de vluchtelingen geld ontvangen, laat het COA weten dat in principe alle dienstverlening in natura wordt betaald zolang de asielzoeker in zijn asielprocedure zit. Pas wanneer men de COL en POL doorlopen heeft en er positief op het asielverzoek wordt geantwoord, stroomt men door naar een regulier azc in het land en ontvangt deze persoon een wekelijkse toelage om zichzelf van maaltijden te kunnen voorzien. "Door de chaos in Ter Apel duren de procedures fors langer dan voorheen, momenteel stromen dagelijks gemiddeld zestig personen inen uit en is het verblijf op de COL uitgelopen tot zo’n één tot maar liefst acht weken. De kansrijke asielzoekers die starten met hun asielprocedure verblijven momenteel zo’n twee tot twaalf maanden op de POL, alvorens ze doorstromen naar een azc. Gelukkig slagen we erin de kinderen te voorzien van onderwijs, middelbaar onderwijs bieden we aan op ons terrein en basisonderwijs gebeurt op de Brede School in Maarheeze’’, aldus Scholtes.
‘Voorzichtige indruk dat het beter gaat’
Momenteel worden de kansarme asielzoekers, vaak afkomstig uit veilige Noord-Afrikaanse landen, nog altijd apart opgevangen op het terrein in de versoberde opvang. Ze zijn niet welkom op de rest van het terrein omwille de veiligheid van de bewoners. Deze kleine groep van zo’n veertig personen zorgt voor veel overlast en een onveilig gevoel op en buiten het azc-terrein, omdat ze nauwelijks kans maken op verblijf. Dat deze groep een harde aanpak vraagt, is voor alle partijen zo klaar als een klontje. Verkorte procedures, strenge huisregels, een dagelijkse meldplicht en onderwerping aan fouillering. Het is niet genoeg om de overlast te kunnen beteugelen. Scholtes: “Het aantal incidenten op het terrein is dankzij een pakket aan nieuwe maatregelen dalende.” De omgevingsmanager somt op: “Nieuwe maatregelen als een interventieteam, camerabewaking, extra beveiligers, verbeterde doorstroom en verscherpt toezicht op veiligelanders, intensivering van kamercontroles door de vreemdelingenpolitie in samenwerking met het lokale basisteam Dommelstroom en de beveiliging van het COA, plaatsing van een nieuw hekwerk rondom het terrein, verscherpte toegangscontrole door middel van inzet tourniquet en bewonerspassen en de tweewekelijkse driehoekbespreking lijken het gevoel van veiligheid bij onze bewoners te verbeteren.”
Het COA zegt haar uiterste best te doen de opvang zo goed mogelijk te faciliteren. Zo zijn er drie chalets geplaatst binnen een afrastering voor bewoners die in quarantaine moeten in verband met een TBC-besmetting. Ook is er recent een grote fietsenstalling gerealiseerd bij de ingang, zodat de politie en de beveiliging van het COA een beter beeld hebben van de aanwezigheid van (gestolen) fietsen. Het COA spreekt daarnaast onbegrip uit over sluiting of verplaatsing van politiebureaus op plekken waar een azc is gevestigd.
Oplossingen
De Vreemdelingenpolitie geeft aan dat er grootschaliger in oplossingen gedacht moet worden en dat veiligelanders zoveel als mogelijk ontmoedigd moeten worden naar ons land te komen zodat de overlast afneemt en het draagvlak wordt vergroot. Hierin ligt natuurlijk een grote taak voor de landelijke politiek met de Tweede Kamer in het bijzonder, om hierop aan te sturen. Veel Cranendonckse inwoners vinden dat een goed idee maar willen dat er meer gebeurt om de overlast weg te nemen en zien een (tijdelijke) asielstop als een reële optie om de druk op de asielproblematiek te verlichten. Voor de rust in Cranendonck terug te laten keren willen ze dat het azc in Budel definitief wordt gesloten op 1 juli 2024 als de bestemmingsplanontheffing afloopt. Hoe groot deze groep inwoners is, zal moeten blijken uit een draagvlakonderzoek. De VVD-fractie lijkt de deur in elk geval niet helemaal te willen sluiten voor een toekomstig azc in een aangepaste vorm.
Poort open
Op de vraag aan het COA waarom de poort slechts eenzijdig open staat, waardoor azc-bewoners wel de vrijheid hebben naar buiten te lopen maar Cranendonckse inwoners niet zomaar het terrein op kunnen wandelen, geeft het COA aan: "In verband met het waarborgen van de veiligheid voor onze bewoners willen we graag weten wie zich op ons terrein bevindt, om te voorkomen dat personen met verkeerde bedoelingen zich mengen tussen onze bewoners. Maar op afspraak is er veel mogelijk en zijn ook de Cranendonckse inwoners van harte welkom om een kijkje te nemen op ons azc. Ook organiseren we regelmatig een open dag waarop we ons graag aan belangstellenden presenteren. Neem voor het maken van een afspraak contact op met de omgevingsmanager."
De goede kant op
Er zijn echter ook flink wat complimenten vanuit omgevingsmanager Scholtes: “We zijn zeer tevreden over de samenwerking met wijkagent Max. Door het nieuwe hekwerk treffen we veel minder illegalen aan tijdens kamercontroles. Door de omgeving van het terrein fors te verbeteren en de zinvolle dagbesteding uit te breiden, hopen we een betere gemoedstoestand te creëren bij onze bewoners. Een vervallen gebouw vlak bij de ingang zal zo snel mogelijk gesloopt worden. We zijn blij met de toezegging voor extra steun door staatssecretaris Van der Burg.”
Hij sluit af met de bemoedigende woorden: “Afhankelijk van welke personen binnen zitten, krijgen we de voorzichtige indruk dat het beter gaat.”
Download de gratis app van Cranendonck24 en mis niets → Apple | Android
